Branża motoryzacyjna w obliczu globalnych zmian – Trump, Izera, zbrojeniówka

Rozmowa z Januszem Kobusem, prezesem Polskiej Izby Motoryzacji, rzuca światło na kluczowe wyzwania i szanse, jakie stoją przed polską i europejską motoryzacją. Od ekspansji marek chińskich, przez projekt Izera, po wpływ decyzji administracji Donalda Trumpa – obraz branży jest wielowymiarowy i dynamiczny. 

Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy: 

Poniżej prezentujemy skrót w wersji tekstowej.

1. Ekspansja chińskich producentów w Europie i Polsce

Jednym z najgorętszych tematów w branży dealerskiej jest szybkie wchodzenie marek chińskich na polski rynek samochodów osobowych. Podczas gdy w innych krajach Unii Europejskiej proces ten napotyka opór, w Polsce odbywa się płynnie. Właściciele stacji dealerskich, często po ograniczeniach sieci ze strony producentów europejskich, rozważają zmianę oferty na marki chińskie.
Chińscy producenci mają przewagę technologiczną i kosztową, szczególnie w segmencie pojazdów elektrycznych. Prezes Kobus wskazuje, że może to być proces podobny do wcześniejszego wejścia marek japońskich i koreańskich, które dziś są stałym elementem rynku.

2. Kryzys w sektorze producentów części

Po latach dynamicznego wzrostu polski sektor produkcji części i komponentów – drugi w Europie pod względem zatrudnienia i przychodów – przeżywa spowolnienie. Spadki wolumenów, cięcia kosztów, zamykanie fabryk i redukcje zatrudnienia to efekt m.in. polityki regulacyjnej UE. Według Kobusa, obecne regulacje mogą prowadzić do „biznesowego samobójstwa” europejskich producentów, jeśli nie zostaną zmienione.

3. Elektromobilność – sukcesy i porażki

Polska jest liderem w produkcji baterii w Europie, a wokół tej branży powstała sieć dostawców i poddostawców. Jednak flagowy projekt elektromobilności – Izera – stał się symbolem niewykorzystanej szansy.
Prezes Kobus wskazuje, że Izera była projektem nadmiernie upolitycznionym, prowadzonym z założeniem pełnej polskiej własności, ale bez odpowiednich kompetencji i technologii. Finalnie planowano produkcję pojazdu na chińskiej platformie z chińską baterią i polskim logo. Opóźnienia sprawiły, że na nasyconym rynku ponad 300 modeli EV szanse na sukces są dziś minimalne.

4. Innowacyjność w polskiej motoryzacji

Choć Polska nie jest miejscem powstawania pojazdów od podstaw, w kraju rozwijają się duże działy badawczo-rozwojowe firm zagranicznych, zatrudniające setki inżynierów. Przykładem wizjonerskiego podejścia jest Solaris, który kilkanaście lat temu postawił na autobusy elektryczne, stając się liderem w tym segmencie.
W branży TSL innowacje dotyczą głównie cyfryzacji, autonomizacji transportu i rozwiązań optymalizujących zarządzanie flotą.

5. Produkcja w Polsce – szeroki wachlarz komponentów

Polska produkuje niemal wszystkie elementy samochodów – od silników (ponad 2 mln rocznie, głównie diesli) po szyby, siedzenia, pasy, poduszki powietrzne i oprogramowanie. W kraju działa około tysiąca producentów części, z czego trzystu osiąga obroty powyżej 50 mln euro rocznie.

6. Zbrojeniówka jako potencjalne źródło zleceń

Plan Komisji Europejskiej zakłada inwestycje rzędu 150 mld euro w sektor zbrojeniowy, z czego Polska mogłaby skorzystać na kwotę ok. 30 mld euro. Choć skala jest nieporównywalnie mniejsza niż w motoryzacji, sektor może stać się źródłem zleceń logistycznych i produkcyjnych – zwłaszcza w obszarze produktów podwójnego zastosowania.

7. Cła Donalda Trumpa i ich skutki

Decyzje administracji USA o wprowadzeniu dodatkowych ceł na samochody i części z Europy mogą wymusić przenoszenie produkcji do Ameryki Północnej. Dla Polski, jako dostawcy komponentów, oznacza to ryzyko utraty części kontraktów. W segmencie ciężarówek wpływ będzie mniejszy, ale w samochodach osobowych – znaczący.
Niektórzy producenci, jak Mercedes, proponują rozwiązania „fifty-fifty” w zakresie wymiany handlowej, ale prezes Kobus pozostaje sceptyczny co do ich powodzenia.

8. Ryzyko nadmiernej elektryfikacji transportu

Obecne unijne regulacje przewidują niemal pełną elektryfikację samochodów osobowych i do 90% elektryfikacji transportu ciężkiego. Kobus ocenia te plany jako utopijne – zarówno ze względów technologicznych, jak i geopolitycznych. Polska, będąc liderem transportu drogowego w UE (1,2 mln ciężarówek), ma dziś jedynie ok. 160 elektrycznych pojazdów ciężkich. Brakuje też infrastruktury ładowania.

9. Możliwości dla przewoźników – dotacje i nowe wymagania klientów

Wymogi dużych kontrahentów dotyczące obniżenia emisji CO2 mogą skłaniać firmy transportowe do inwestycji w pojazdy zero- i niskoemisyjne. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oferuje program wsparcia w wysokości 6 mld zł na zakup pojazdów elektrycznych N2 i N3 oraz budowę infrastruktury ładowania.

10. Wyzwania konkurencji z e-commerce z Chin

Głośnym tematem jest umowa Poczty Polskiej z pocztą chińską na obsługę przesyłek e-commerce, które dzięki zwolnieniom celnym wchodzą na rynek europejski bez kontroli. Dla konsumenta to korzyść cenowa, ale dla producentów europejskich – przykład nieuczciwej konkurencji.

Subskrybuj nasz podcast Transport, Spedycja, Sukces i słuchaj ciekawych i inspirujących rozmów z naszymi gośćmi, gdziekolwiek chcesz – w domu, w pracy, w samochodzie, czy na spacerze z psem.

Całą serię znajdziesz na naszych kanałach: Youtube oraz Spotify